Ang unang mga Pilipino ay naghangad ng kalayaan mula sa mga Espanyol sa pamamagitan ng pagsisimula ng Himagsikang Pilipino noong 1896, na pinangunahan ng Katipunan sa ilalim ni Andres Bonifacio. Itinatag ng Katipunan ang isang rebolusyonaryong gobyerno na tinawag na "Haring Bayang Katagalugan" at nilunsad ang armadong pakikibaka laban sa mga kolonyalistang Espanyol. Bagama't hindi agad nagtagumpay ang mga unang labanan, unti-unti nang sumiklab ang mga pag-aalsa sa iba't ibang bahagi ng bansa, sa pangunguna nina Mariano Álvarez at Emilio Aguinaldo. Pinamunuan ni Aguinaldo ang deklarasyon ng kalayaan ng Pilipinas noong Hunyo 12, 1898 sa Cavite, na siyang opisyal na paghayag ng kalayaan ng bansa mula sa Espanya.