Ang karapatang mabuhay at mapaunlad ang sarili ay bahagi ng mga pangunahing karapatang pantao.Mabuhay ng may dignidad – ligtas, may tirahan, pagkain, at proteksyon.Pagkakataong umunlad – tulad ng edukasyon, trabaho, at paglinang ng kanyang talento at kakayahan.Halimbawa:Ang isang bata ay may karapatang pumasok sa paaralan para matuto.Ang isang tao ay may karapatang pumili ng trabaho na gusto niya upang mapaunlad ang sarili.